Wizyta u notariusza to ważny moment podczas wielu istotnych czynności prawnych, takich jak: zakup nieruchomości, sporządzanie testamentu, ustanawianie pełnomocnictwa czy dziedziczenie majątku. Akt notarialny, jako dokument o szczególnej mocy prawnej, powinien być sporządzony z najwyższą starannością. Jednakże klienci często popełniają błędy, które mogą skutkować opóźnieniami, koniecznością ponownej wizyty lub wręcz podważeniem ważności aktu. Poniżej przedstawiamy najczęstsze błędy, których warto unikać.
Brak odpowiedniego przygotowania dokumentów
Jednym z najczęstszych problemów jest niedostarczenie kompletu wymaganych dokumentów. Każda czynność notarialna wymaga określonych załączników, takich jak: odpisy z ksiąg wieczystych, dowody osobiste, zaświadczenia z urzędów skarbowych czy dokumenty potwierdzające prawa własności. Brak choćby jednego z tych dokumentów może uniemożliwić sporządzenie aktu notarialnego. Z tego powodu, przed wizytą u notariusza warto skontaktować się z kancelarią i upewnić się, jakie dokumenty będą niezbędne.
Niepoprawne dane osobowe
Kolejnym często spotykanym błędem jest podanie nieprawidłowych danych osobowych, takich jak: literówki w imionach i nazwiskach, błędne numery PESEL czy nieaktualne adresy zamieszkania. Takie nieścisłości mogą wydawać się błahe, ale w rzeczywistości powodują konieczność poprawek i wydłużają cały proces. W skrajnych przypadkach mogą prowadzić do konieczności unieważnienia aktu notarialnego lub potrzeby przeprowadzenia postępowania sądowego. Dlatego ważne jest, aby klienci przed podpisaniem aktu dokładnie sprawdzili wszystkie wpisane dane.
Niezrozumienie treści aktu notarialnego
Często klienci podpisują akt notarialny bez dokładnego zrozumienia jego treści. Wynika to z zaufania do notariusza lub braku chęci zapoznania się z prawniczym językiem. Niestety, takie podejście może prowadzić do nieporozumień, a nawet poważnych konsekwencji prawnych. Notariusz jest zobowiązany do wyjaśnienia treści aktu, dlatego warto zadawać pytania i prosić o wyjaśnienia każdej niejasnej kwestii. Klient ma pełne prawo do otrzymania wyczerpujących informacji na temat zapisów zawartych w akcie.
Brak zgody wszystkich stron transakcji
Czynności notarialne, zwłaszcza te związane z nieruchomościami, często wymagają zgody wszystkich stron transakcji. Zdarza się, że jedna ze stron (np. współmałżonek) nie jest obecna podczas podpisywania aktu, co prowadzi do konieczności odroczenia czynności. W niektórych przypadkach brak zgody małżonka na sprzedaż nieruchomości może skutkować nieważnością aktu. Dlatego należy wcześniej upewnić się, czy wszyscy uprawnieni do współdecydowania o danej czynności będą obecni lub udzielą odpowiedniego pełnomocnictwa.
Błędne ustalenia dotyczące warunków transakcji
Nieścisłości w ustaleniach dotyczących warunków transakcji, takich jak: cena, termin płatności czy szczegóły dotyczące przedmiotu umowy, to kolejne źródło problemów. Klienci czasami podejmują decyzje „na ostatnią chwilę”. Może powodować to konieczność modyfikacji treści aktu. Zmiany te wiążą się z dodatkowymi kosztami oraz wydłużeniem procedury. Aby tego uniknąć, strony transakcji powinny wcześniej ustalić wszystkie szczegóły i zgłosić je notariuszowi przed przygotowaniem dokumentu.
Nieświadomość skutków prawnych podpisania aktu
Podpisanie aktu notarialnego ma poważne konsekwencje prawne, których klienci często nie są w pełni świadomi. W przypadku testamentów, darowizn czy pełnomocnictw, nieprzemyślane decyzje mogą skutkować sporami rodzinnymi lub koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z korektą dokumentów. Warto pamiętać, że notariusz jest zobowiązany do poinformowania klientów o skutkach prawnych ich działań. Klienci powinni korzystać z tej wiedzy i pytać o konsekwencje swoich decyzji, zanim złożą podpis.
Brak wcześniejszej analizy sytuacji prawnej nieruchomości
W kontekście zakupu lub sprzedaży nieruchomości klienci często zapominają o wcześniejszej analizie stanu prawnego przedmiotu transakcji. Często bywa tak, że dopiero na etapie sporządzania aktu notarialnego okazuje się, że na nieruchomości ciążą hipoteki, ograniczone prawa rzeczowe lub wpisy o roszczeniach osób trzecich. Taka sytuacja wymaga wyjaśnienia i niekiedy zmiany warunków umowy, co opóźnia całą transakcję. Aby tego uniknąć, warto zlecić wcześniejszą weryfikację księgi wieczystej przez notariusza lub prawnika.
Niewłaściwe pełnomocnictwa
Jeśli klient chce działać za pośrednictwem pełnomocnika, konieczne jest posiadanie prawidłowo sporządzonego pełnomocnictwa notarialnego. Błędy w zakresie zakresu upoważnień lub braki formalne (np. brak daty, brak podpisu) mogą skutkować nieważnością pełnomocnictwa. W konsekwencji pełnomocnik nie będzie miał prawa do złożenia podpisu w imieniu mocodawcy. Dlatego klienci powinni skonsultować z notariuszem treść pełnomocnictwa przed jego sporządzeniem.
Zaniedbanie opłat i kosztów
Wielu klientów nie zdaje sobie sprawy z wysokości opłat notarialnych oraz innych kosztów związanych z czynnościami notarialnymi, takich jak: podatki od czynności cywilnoprawnych czy opłaty sądowe związane z wpisem do ksiąg wieczystych. Czasami klienci zakładają, że wystarczy pokryć tylko opłatę notarialną, co może prowadzić do problemów finansowych na etapie finalizacji transakcji. Notariusz ma obowiązek poinformować o wszystkich kosztach, ale klienci powinni także aktywnie pytać o pełen kosztorys.
